ทวีปแอฟริกา

ทวีปแอฟริกา ( Africa) เป็นทวีปที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 2 ของโลกรองจากทวีปเอเชีย ทั้งในแง่ของพื้นที่และจำนวนประชากร มีพื้นที่ 30,244,050 ตารางกิโลเมตร รวมหมู่เกาะที่อยู่ใกล้ หรือคิดเป็นพื้นที่ 20.3% ของพื้นดินบนโลก และมีประชากรรวมมากกว่า 800 ล้านคนใน 54 ประเทศ คิดเป็น 1 ใน 7 ของประชากรทั่วโลก โรมันโบราณเรียกตอนเหนือของทวีปนี้ว่า ดินแดนแอฟริกา (Africa terra) ปัจจุบันคือประเทศตูนิเซีย ซึ่งเคยเป็นมณฑลแอฟริกาของโรมัน





จุดเด่นของทวีปแอฟริกาคือ มีที่ราบสูงถึง 2 ใน 3 ของทวีป โดยเฉพาะทางภาคตะวันออกของทวีป เป็นที่ราบสูงโดยเฉลี่ยประมาณ 1,500 - 2,000 เมตรจากระดับน้ำทะเล มีแนวภูเขาไฟที่ดับแล้ว มีแนวทะเลสาบขนาดใหญ่ แล้วจะลาดต่ำไปทางตะวันตก มีเกาะมาดากัสการ์ ซึ่งอยู่ทางตอนใต้ของทวีป

ประชากร
ประชากรในทวีปแอฟริกา แบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ดังนี้
1. แอฟริกันนิโกร เป็นประชากรส่วนใหญ่ของทวีป ประกอบด้วยชนเผ่าต่างๆ มากมาย
2.กลุ่มเชื้อสายคอเคซอยด์ อาศัยอยู่ในเขตเหนือทะเลทรายสะฮาร่า บริเวณชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เป็นเจ้าของอารยธรรมเก่าแก่ในเขตลุ่มแม่น้ำไนล์
3.กลุ่มยุโรป เป็นเชื้อสายของชาวยุโรปที่เข้ามาปกครองดินแดนแอฟริกา อาศัยอยู่ในเขตอบอุ่น บริเวณชายฝั่งตอนเหนือ ตะวันตกเฉียงเหนือ และบริเวณใต้สุดของทวีป


ลักษณะทางสังคม
ทวีปแอฟริกา มีลักษณะทางสังคมดังนี้
1. เป็นสังคมชนบทและเกษตรกรรม ประชาชนยากจน สุขภาพอนามัยไม่สมบูรณ์ เป็นโรคขาดอาหาร เป็นแหล่งเพาะเชื้อโรคเมืองร้อนนานาชนิด
2.ชีวิตความเป็นอยู่ ขึ้นอยู่กับจารีตประเพณีดั้งเดิม ถือจำนวนสัตว์เลี้ยง เป็นเครื่องแสดงฐานะตน
3.ในประเทศสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ ชาวยุโรปยังมีอำนาจในการปกครอง มีนโยบายแยกผิวอย่างรุนแรง
4.เกิดการปฏิวัติรัฐประหารอยู่เสมอ เนื่องจากความขัดแย้งระหว่างชนชั้นปกครองซึ่งได้รับการศึกษาจากประเทศตะวันตก กับชาวพื้นเมือง

ลักษณะทางวัฒนธรรม
แหล่งอารยธรรมโบราณของทวีปแอฟริกา คือบริเวณลุ่มแม่น้ำไนล์ ประเทศ อียิปต์ สรุปลักษณะเด่น ได้ดังนี้
1. ผลงานด้านศิลปวัฒนธรรมของชาวอียิปต์ เด่นกว่าชนชาติใดๆ ในสมัยเดียวกัน
2. ความเจริญของอียิปต์บางอย่าง มีส่วนเสริมสร้าง และเป็นรากฐานความเจริญของอารยธรรมยุโรป
3. วิวัฒนาการการปกครองของชาวอียิปต์ และความสามารถในการจัดระบบการปกครองของกษัตริย์ที่เน้นการดึงอำนาจมาสู่ศูนย์กลางมีผลทำให้อียิปต์มีระบบการปกครองที่มั่นคง
4. อียิปต์เป็นชนชาติแรกที่ประดิษฐ์ตัวอักษร คืออักษรเฮียโรกลิฟฟิค มีลักษณะเป็นอักษรภาพ
5. ผลงานเด่นด้านสถาปัตยกรรมของอียิปต์ คือการสร้างพีรามิด ซึ่งใช้เป็นสถานที่เก็บพระศพของฟาโรห์ และการทำมัมมี่ รักษาศพมิให้เน่าเปื่อย
6. ความสามารถด้านอื่นของชาวอียิปต์ เช่น การชลประทาน เลขคณิต เรขาคณิต การแพทย์ เป็นต้น ชาวแอฟริกัน ยังคงรักษาวัฒนธรรมดั้งเดิมของตนเอาไว้ได้มาก เช่นการนับถือภูติผี ปิศาจ เป็นต้น วัฒนธรรมที่ได้รับอิทธิพลจากชาวตะวันตกส่วนใหญ่เป็นความเจริญด้านเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ การศึกษา และการปกครองระบอบประชาธิปไตย มีชาวแอฟริกันละทิ้งชีวิตแบบชาวเผ่า มาใช้ชีวิตในเมือง ทำงานในโรงงานอุตสาหกรรม ในเหมืองแร่ ชาวแอฟริกันจึงมีชีวิตทั้งแบบเก่าและใหม่ปนกัน

เชื้อชาติของประชากร
ประชากรในทวีปแอฟริกาแบ่งตามเชื้อชาติ ได้ 2 กลุ่ม คือ
1. เชื้อชาตินิกรอยด์ หรือแอฟริกันนิโกร เป็นชนกลุ่มใหญ่ของทวีป อาศัยอยู่บริเวณตอนใต้ของทะเลทรายสะฮารา ลงไปจนถึงตอนใต้สุดของทวีป มีลักษณะเด่นคือ ผิวสีดำ ผมสีดำหรือน้ำตาล หยิกหยองขมวดติดหนังศีรษะ ริมฝีปากหนา จมูกแบนและกว้าง ขากรรไกรยื่น กระโหลกศีรษะค่อนข้างยาว ประกอบด้วยกลุ่มย่อยๆ คือ
1.1 กลุ่มบันตู อาศัยอยู่ในแอฟริกาตะวันออก แอฟริกากลาง และ แอฟริกาใต้
1.2 กลุ่มซูดานนิโกร อาศัยอยู่ในแอฟริกาตะวันตก
1.3 กลุ่มปิ๊กมี บุชแมน และฮอตเทนทอต อาศัยอยู่กระจายเป็นกลุ่มเล็กๆ

2. เชื้อชาติคอเคซอยด์ มีผิวขาว แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ
2.1 กลุ่มอาหรับ และเบอร์เบอร์ เป็นเผ่าพันธุ์ดั้งเดิมของทวีปแอฟริกา อาศัยอยู่ตั้งแต่บริเวณทะเลทรายขึ้นไปจนถึงชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
2.2 ชาวผิวขาวที่อพยพไปจากยุโรป กลุ่มนี้จะตั้งถิ่นฐานอยู่ในเขตอบอุ่น บริเวณประเทศสาธารณรัฐแอฟริกาใต้

ภาษา
ในทวีปแอฟริกา มีประชากรหลายกลุ่ม ทำให้มีภาษาพูดแตกต่างกัน ดังนี้
1 กลุ่มภาษาอาหรับ หรือ กลุ่มภาษาเซมิติก ใช้ในแถบแอฟริกาเหนือ เช่นอียิปต์ ลิเบีย ตูนิเซีย แอลจีเรีย โมร็อกโก ซูดาน
2. กลุ่มภาษาซูดาน เป็นภาษาของประชากรในประเทศที่ตั้งอยู่ในเขต ทุ่งหญ้าสะวันนา
3. ภาษาบันตู ใช้ในประเทศที่ตั้งอยู่ในภาคกลางและภาคตะวันออกของทวีป
4. ภาษายุโรป ใช้ในประเทศที่เคยเป็นอาณานิคมของประเทศในยุโรป เช่น ภาษาอังกฤษ ฝรั่งเศส สเปน โปรตุเกส เป็นต้น
ศาสนาในทวีปแอฟริกา
ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม รองลงมาคือศาสนาคริสต์ และยิว
ในทวีปแอฟริกา ประชากรยังมีความเชื่อ เรื่องจิตวิญญาณ อำนาจของดวงดาว สิ่งมหัศจรรย์ และปฏิบัติตามความเชื่อนั้นสืบต่อกันมา